Η 28η Μαρτίου 2016 συνιστά ημέρα ιστορίας για το ελληνικό bodybuilding, καθώς αποτελεί την “χρυσή” 50η επέτειο από την ημερομηνία διεξαγωγής του πρώτου αγώνα bodybuilding στην Ελλάδα ο οποίος διεξήχθη υπό την αιγίδα της Διεθνούς Ομοσπονδίας των Bodybuilders (IFBB).
Πριν από ακριβώς 50 χρόνια, τη Δευτέρα 28 Μαρτίου 1966, στις 20:30 από θέατρο Γκλόρια στην οδό Ιπποκράτους 7 στο κέντρο της Αθήνας, ο αείμνηστος Ανδρέας Ζαπατίνας έπαιρνε το μικρόφωνο στο χέρι και έδινε το έναυσμα για την έναρξη των τελικών του Μίστερ Αθήναι 1966.
Σήμερα, με τη συμπλήρωση της 50ης επετείου, το XBody.gr αποτίει φόρο τιμής στο θρυλικό αυτό αγώνα με νέο υλικό το οποίο βλέπει για πρώτη φορά το φως δημοσιότητας.
Ο αγώνας έλαβε σάρκα και οστά λόγω της προσπάθειας του Νίκου και του Ανδρέα Ζαπατίνα οι οποίοι είχαν αναλάβει την εκπροσώπηση της IFBB στην Ελλάδα και είχαν εξασφαλίσει τη συμμετοχή του 1ου νικητή στο επερχόμενο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα της IFBB στο Ισραήλ.
Το Μίστερ Αθήναι 1966 είχε ήδη ξεκινήσει 3 μέρες πριν, ανήμερα της 25ης Μαρτίου 1966, με τη διεξαγωγή των προκριματικών αγώνων. Σε προηγούμενο άρθρο μας έχουμε αναφέρει τη δημοσιότητα την οποία απολάμβανε ο αγώνας μέρα με τη μέρα ήδη από τον Ιανουάριο του 1966.
Ο νεότερος συμμετέχων του τελικού, μόλις 19χρονος Γιώργος Μποτίνης θυμάται ότι λόγω της στρατιωτικής παρέλασης της ημέρας, υπήρχε αυξημένη δυσκολία στην πρόσβαση στο κέντρο της Αθήνας. Όταν έφτασε στο “Γκλόρια” με μια ώρα καθυστέρηση δεν υπήρχε κάνεις απ’έξω και νόμιζε ότι ο αγώνας είχε ματαιωθεί. Τηλεφώνησε στα γραφεία της IFBB τα οποία στεγάζονταν στο σπίτι του Νίκου και του Ανδρέα Ζαπατίνα από όπου πληροφορήθηκε ότι οι προκριματικοί διεξάγονταν κανονικά στο θέατρο. Όταν μπήκε μέσα οι προκριματικοί είχαν μόλις τελειώσει. Ζήτησε από την επιτροπή να αγωνιστεί και τελευταία στιγμή του επιτράπη. Κατάφερε να προκριθεί και τελικά να αναδειχθεί 5ος νικητής του αγώνα.
Η κριτική (“ελλανόδικος”) επιτροπή αποτελούνταν από τα εξής μέλη:
- «Πρόεδρος: Ανδρέας Ζαπατίνας, Διευθυντής της IFBB για την Ελλάδα και διευθυντής Γουάιντερ Ελλάς.
- Μέλη: Γεώργιος Λιβέρης, Δημοσιογράφος, Γεν. Γραμματεύς Τ.Ε. Άρσεως Βαρών, εκπρόσωπος ΕΟΦΠ.
- Αλέκος Μεσσήνης, καθηγητής Σωματικής Αγωγής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Διπλωματούχος Αγγλίας και Σουηδίας.
- Χριστόφορος Μαριάκης, προπονητής Άρσεως Βαρών, Διεθνής κριτής, διπλωματούχος του Ινστιτούτου Γουάιντερ Αμερικής και Φαγκό Γαλλίας. Αυθεντία στα θέματα μπόντυ-μπίλντιγκ.
- Ανδρέας Σιζόπουλος, προπονητής Άρσεως Βαρών, Διεθνής κριτής, μέλος της Διεθνούς Ομοσπονδίας Άρσεως Βαρών, Διπλωματούχος «Στρένγκθ εντ Χελθ» Αγγλίας. Αυθεντία του αθλήματος μπόντυ-μπίλντιγκ.
Συνολικά 25 συμμετέχοντες ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα των προκριματικών, και 10 εξ αυτών κέρδισαν την πρόκριση για τον τελικό της 28ης Μαρτίου:
νο. 1 Λευτέρης Χαλιός
νο. 4 Φίλιππος Στεφανίδης
νο. 9 Κωστογλάκης Γιάννης
νο. 11 Αλέξανδρος Λημναίος
νο. 13 Γιώργος Σιδέρης
νο. 15 Βασίλης Μπουζιάνας
νο. 16 Αντώνης Λιβάνιος
νο. 19 Γιώργος Μποτίνης
νο. 22 Σπύρος Κουρμούλης
νο. 25 Αναστάσιος Εμμανουήλ
Ο Αναστάσιος Εμμανουήλ δεν εμφανίστηκε στους τελικούς, και εν τέλει οι υπόλοιποι 9 αθλητές παρατάχθηκαν στη σκηνή του “Γκλόρια”:
Οι αθλητές παρουσίασαν ένας-ένας το τρίλεπτο πρόγραμμά τους καταχειροκροτούμενοι. Δεν υπήρξαν συγκρίσεις (callouts) κατά τα μοντέρνα πρότυπα.
Οι διοργανωτές είχαν αποφασίσει να ανακηρύξουν 6 νικητές. Οι διοργανωτές ανακοίνωσαν τη σειρά:
6ος νικητής Μποτίνης Γεώργιος
5ος νικητής Λημναίος Αλέξανδρος
4ος νικητής Στεφανίδης Φίλιππος
3ος νικητής Μπουζιάνας Βασίλειος
Στο σημείο αυτό, και με επικρατέστερους εναπομείναντες τους Λιβάνιο και Χαλιό, ο Ανδρέας Ζαπατίνας ανακοίνωσε ως 2ο νικητή τον Ελευθέριο Χαλιό. Ο Χαλιός δυσαρεστημένος, άφησε το κύπελλο και αποχώρησε από τον αγώνα. Οι υπόλοιποι συμμετέχοντες έτσι ανέβηκαν μια θέση.
Ο Αντώνης Λιβάνιος μας είχε μιλήσει προ ετών για το περιστατικό:
https://soundcloud.com/xbody-gr/1966-1
Μίστερ Αθήναι 1966 ανακηρύχθηκε ο Αντώνης Λιβάνιος.
IFBB Μίστερ Αθήναι 1966
Θέατρο Γκλόρια, Αθήνα
1. Αντώνης Λιβάνιος
2. Βασίλης Μπουζιάνας
3. Φίλιππος Στεφανίδης
4. Αλέξανδρος Λημναίος
5. Γιώργος Μποτίνης
6. Γιάννης Κωστογλάκης
DQ. Ελευθέριος Χαλιός*
*Ακυρώθηκε λόγω αντιαθλητικής συμπεριφοράς.
Όπως μας ενημερώνει η Αθλητική Ηχώ της 8ης Οκτωβρίου 1966, «οι αγώνες είχαν κινηματογραφηθή και η ταινία, ένα δεκάλεπτο ντοκυμανταίρ, προβάλλεται τελευταίως με μεγάλη επιτυχία στους κινηματογράφους των Αθηνών και των επαρχιών».
Το ντοκιμαντέρ αυτό (πραγματικής διάρκειας περίπου 6 λεπτών) υπάρχει διαθέσιμο (χωρίς ήχο) για το κοινό στο Εθνικό Οπτικουακουστικό Αρχείο (ΕΟΑ). Κάντε κλικ στην εικόνα που ακολουθεί για να μεταφερθείτε στη σχετική σελίδα (ανοίγει σε νέο παράθυρο).
Τον αγώνα πλασίωσαν επιδείξεις χειροπάλης, τζούντο και ενόργανης γυμναστικής.
Ας αναφερθούν δύο λόγια για τους αθλητές της 6άδας (αρχικής και τελικής) του Μίστερ Αθήναι 1966, με τη χρονολογία γέννησής τους και τα στατιστικά τους στον αγώνα σε παρένθεση:
- Ο Αντώνης Λιβάνιος (1943, 1.76μ/75kg), γέννημα-θρέμα Αθηναίος δεν ξαναέπαιξε ποτέ σε αγώνα bodybuilding καθώς ήταν ικανοποιημένος από τη νίκη του, αλλά και επειδή δεν υπήρχαν ιδιαίτερες ευκαιρίες για επαγγελματική καριέρα την εποχή εκείνη. Γυμναζόταν μεταξύ άλλον στον Πανελλήνιο και στον Παναθηναϊκό. Παιδικός φίλος του Νίκου και του Ανδρέα Ζαπατίνα, παρόλα αυτά δεν συμμετείχε στο Παγκόσμιο της IFBB στο Ισραήλ για προσωπικούς λόγους. Από τους κορυφαίους αθλητές bras-de-fer για την ηλικία του, κατάφερε να βγει 2ος στον αγώνα χειροπάλης που διεξήχθη στο περιθώριο του Μίστερ Αθήναι 1966. Σήμερα ζει στις Σπέτσες και συνεχίζει να γυμνάζεται.
- Ο Λευτέρης Χαλιός (1943, 1.74μ/72kg) Αιγυπτιώτης από το Πορτ-Σάιντ, επανήλθε στους αγώνες της IFBB με αποκορύφωμα την κατάκτηση της 2ης θέσης στο IFBB Μρ. Ελλάς 1969 και το βραβείο του πλέον μυώδη αθλητή. Ίσως ο πιο γραμμωμένος Έλληνας αθλητής της γενιάς του λόγω και των γνώσεων διατροφής που είχε, συμμετείχε για τελευταία φορά σε αγώνες το 1985. Προπονητής του ήταν ο Ανδρέας Σιζόπουλος και ο Χριστόφορος Μαριάκης με τους οποίους γνωριζόταν από την Αίγυπτο. Σήμερα ζει στην Κάσο.
- Ο Βασίλης Μπουζιάνας (1945, 1.81μ/77kg) ακολούθησε μια πολυετή επιτυχημένη καριέρα στο χώρο του bodybuilding. Κατέκτησε το IFBB Μρ. Ελλάς 1968 και ανακηρύχθηκε 4ος στο Μρ. Ευρώπη στο Βέλγιο. Συμμετείχε σε αγώνες για τελευταία φορά το 2006 στο Περιστέρι σε ηλικία 61 ετών. Αποφοίτησε από τα ΤΕΦΑΑ και εργάσθηκε ως καθηγητής Φυσικής Αγωγής στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, καθώς και ως ιδιοκτήτης γυμναστηρίου. Σήμερα ζει στη Λαμία.
- Ο Φίλιππος Στεφανίδης (1943, 1.74μ/75kg) με καταγωγή από την Κωνσταντινούπολη και την αριστοκρατική εμφάνιση και ντύσιμο, κατέκτησε τη 2η θέση στο IFBB Μρ. Ελλάς 1968. Ίδρυσε τη δική του μπουτίκ ρούχων στο Κολωνάκι και αργότερα εργαστήριο παραγωγής υποκαμίσων.
- Ο Αλέξανδρος Λημναίος (1943, 1.70μ/64kg), Αιγυπτιώτης από την Αλεξάνδρεια συνέχισε να αγωνίζεται μέχρι το 1972, με αποκορύφωμα τη νίκη του στο IFBB Μρ. Ελλάς 1969. Σήμερα είναι συνταξιούχος του ΟΛΠ και ζει στην Παιανία.
- O Γιώργος Μποτίνης (1947, 1.80μ/80kg) με καταγωγή από τη Φωκίδα, λόγω συγκυριών (στρατιωτικών και επαγγελματικών υποχρεώσεων μεταξύ άλλων) δεν κατάφερε να ξαναπαίξει σε αγώνα bodybuilding, αν και έκανε προετοιμασία τις χρονιές που ακολούθησαν το Μρ. Αθήναι 1966. Εργάστηκε στο εμπορικό ναυτικό και δραστηριοποιήθηκε ως επιχειρηματίας με δικό του γυμναστήριο. Είναι ο συγγραφέας του βιβλίου “Οι Πρωτοπόροι” το οποίο περιγράφει την ιστορία του ελληνικού bodybuilding τις δεκαετίες ’50 και ’60.
- Ο Γιάννης Κωστογλάκης (1945, 1.80μ/90kg) από την Κω, ακολούθησε επιτυχημένη και διεθνή καριέρα στο bodybuilding. Η μεγαλύτερή του επιτυχία ήταν η κατάκτηση της 1ης θέσης στο IFBB Μρ. Μεσόγειος 1972 στη μεγάλη κλάση και η 2η θέση για τον Γενικό Τίτλο απέναντι στον Mohammed Makkawy (2ο στο Mr. Olympia 1984 πίσω από τον Lee Haney). Σήμερα ζει στη Florida των ΗΠΑ και συνεχίζει να λαμβάνει μέρος σε αγώνες bodybuilding σε κατηγορίες άνω των 60 και 70 ετών.
Θα πρέπει να σημειώσουμε ότι την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές (Μάρτιος 2016), είναι εν ζωή όλη η 9άδα των τελικών, εκτός από τον Γιώργο Σιδέρη που απεβίωσε γύρω στο 2011, ενώ όπως βεβαίως είναι γνωστό έχει φύγει από τη ζωή τον Οκτώβριο του 1999 και ο Ανδρέας Ζαπατίνας.
Οι Πρωτοπόροι του αθλήματος, οι 5 από τους 6 νικητές του Μρ. Αθήναι 1966 συναντήθηκαν πρόσφατα για ένα ιστορικό reunion.
Η ιστορική αυτή συνάντηση καταγράφηκε με βίντεο:
Ευχόμαστε οι άνθρωποι αυτοί να τιμηθούν σύντομα για τη συνεισφορά τους στο χώρο του ελληνικού bodybuilding.
Ευχαριστούμε ιδιαιτέρως τον κ. Γιώργο Μποτίνη για το υλικό που μας διέθεσε. Μπορείτε να βρείτε περισσότερα για το Μίστερ Αθήναι 1966 και τους πρωτοπόρους της ελληνικής Σωματικής Διάπλασης στο βιβλίο του Γιώργου Μποτίνη “Οι Πρωτοπόροι“, το οποίο πωλείται από τις εκδόσεις “Πυρίνος Κόσμος” (Ιπποκράτους 16, Αθήνα).
