Είναι εδώ και χρόνια τεκμηριωμένο ότι το περιβάλλον στο οποίο κυοφορεί μια γυναίκα επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό την φυσιολογία του τέκνου της. Γυναίκες οι οποίες ζήσανε σε περίοδο λιμού στη διάρκεια της εγκυμοσύνης τους, δώσανε ζωή σε παιδιά τα οποία είχαν περισσότερες πιθανότητες παχυσαρκίας. Όταν ο οργανισμός περιμένει να περάσει περιόδους μεγάλης πείνας, προσαρμόζει τον μεταβολισμό του ώστε να συσσωρεύσει θερμίδες για την επιβίωση του. Ως γνωστόν ο οργανισμός μας αποθηκεύει ενέργεια με τη μορφή του λίπους. Αν αυτές οι περίοδοι δεν έρθουν, ή έρθουν και περάσουν, το αποτέλεσμα είναι η παχυσαρκία.
Εν μέρει αυτή η προσαρμογή γίνεται στο έμβρυο ως αντίδραση της τροφής που δέχεται -η καλύτερα δεν δέχεται- από τον πλακούντα. Όμως σε μερικές περιπτώσεις, ακόμα και το DNA ενός μη γονιμοποιημένου ωαρίου μπορεί να αλλάξει –επαναπρογραμματιστεί- σε ένα βαθμό. Αυτό πιστεύεται ότι λαμβάνει χώρα μέσω μιας διαδικασίας η οποία ονομάζεται μεθυλίωση κυτοσίνης του DNA (cytosine methylation), η οποία μεταλλάσει κάποια γονίδια με τέτοιο τρόπο έτσι ώστε όταν τα κύτταρα διαιρούνται το DNA αναπαράγεται και περνάει στην επόμενη γενιά. Τελευταίες έρευνες έδειξαν ότι αυτή η διαδικασία δε γνωρίζει φύλο, οπότε είναι πιθανό ότι και τα σπερματοζωάρια ενός υποψήφιου πατέρα –ο οποίος είχε ζήσει περίοδο λιμού- να μεταλλαχθούν.
Έρευνες που έγιναν σε τρωκτικά έδειξαν ακριβώς αυτό. Η Dr Sheau Fang Ng από το πανεπιστήμιο του New South Wales παρατήρησε ασυνήθιστη γονιδιακή δραστηριότητα στο πάγκρεας ποντικιών -επίπεδα ινσουλίνης- που είχαν χοντρούς πατεράδες. Ο Dr Oliver Rando του πανεπιστημίου της Μασαχουσέτης και οι συνάδελφοι του ήθελαν να εξετάσουν ένα άλλο βασικό όργανο, το συκώτι. Εκτέλεσαν ένα πείραμα με δυο ομάδες αρσενικών ποντικιών. Για να μιμηθούν το λιμό, ταΐσανε την πρώτη ομάδα ποντικιών με μόλις 11% πρωτεΐνη στο σύνολο της διατροφής τους –αρκετά χαμηλή για ποντίκια-, ενώ η δεύτερη ομάδα τρεφόταν κανονικά –20% περιεκτικότητα σε πρωτεΐνη- για περίπου 12 εβδομάδες. Έπειτα τα ποντίκια ζευγάρωσαν, και τα θηλυκά μεγάλωσαν μόνα τους τους γόνους –για να μην υπάρχει καμία επιρροή από τα αρσενικά-. Στις τρείς εβδομάδες οι γόνοι θανατώθηκαν ώστε να εξεταστούν τα γονίδια που σχετίζονται με τον μεταβολισμό στα συκώτια τους.
Ο Dr Rondo και η ομάδα του βρήκαν 445 γονίδια στα οποία η έκφραση τους εξαρτιόταν σε μεγάλο βαθμό από τη δίαιτα του εκάστοτε πατέρα. Πιο συγκεκριμένα, γονίδια που σχετίζονταν με σύνθεση λίπους και χοληστερίνης ήταν πολύ πιο ενεργά στους γόνους που οι πατεράδες τους είχαν τραφεί με δίαιτα χαμηλή σε πρωτεΐνη, παρά σε αυτούς που οι πατεράδες τους ακολούθησαν κανονική διατροφή. Άρα, η πρώτη ομάδα γόνων θα είχε πολύ μεγαλύτερες πιθανότητες για παχυσαρκία απ’ ότι η δεύτερη, αφού θα αποθήκευε περίσσιες θερμίδες ως λίπος πολύ πιο εύκολα.
Το αν η μεθυλίωση κυτοσίνης μπορεί να εξηγήσει επιστημονικά αυτή τη διαφορά, είναι κάτι που περιμένει να αποδειχθεί. Πάντως όπως φαίνεται, και οι δύο γονείς μπορούν να περάσουν μικροαλλαγές στα γονίδια στους απόγονους τους, με ότι αυτό συνεπάγεται. Τώρα ξέρεις, έχεις κι’ άλλον να κατηγορείς για το περίσσιο λίπος σου -ή άλλη μια δικαιολογία για την κατάστασή σου- ;
Πηγή: The Economist
